Эмомалӣ Раҳмон, раиси ҷумҳури Тоҷикистон мегӯяд, кишвараш ба буҳрони обшавии босуръати пиряхҳо рӯбарӯ аст ва ин вазъ ба ҳаёти миллионҳо нафар дар минтақаи Осиёи Марказӣ таҳдид мекунад.
Президент 30-юми май дар Конфронси байналмилалии обшавии пиряхҳо дар Душанбе гуфт, аз 14 ҳазор пиряхи Тоҷикистон, 1300 пирях пурра об шудааст.
"Пиряхҳои Тоҷикистон манбаи ташаккули 60 дарсади оби тоза дар Осиёи Марказӣ аст ва талафоти пиряхҳо ба ҳаёти миллионҳо нафар дар минтақа таҳдид мекунад",-афзуд ӯ.
Раиси ҷумҳури Тоҷикистон дар ҳузури намояндагони баландмақоми Созмони Милали Муттаҳид ва даҳҳо кишвар, чанд маротиба аз офатҳои табиӣ нигаронӣ кард, ки дар пайи обшавии босуръати пиряхҳо ба миён омадааст. Аммо Эмомалӣ Раҳмон ягон оморе дар бораи офатҳои табиӣ ба забон наовард.
"Ҳифзи пиряхҳо танҳо мушкилоти кишварҳои дорои пиряхҳо нест, балки як бӯҳрони глобалии қобили таваҷҷуҳи фаврии ҷомеаи ҷаҳонӣ мебошад",-гуфт оқои Раҳмон.
Раиси ҷумҳури Тоҷикистон тасдиқ кард, ки имкониятҳои техникии кишвараш маҳдуд аст ва барои татбиқи чораҳои таъхирнопазир кӯмакҳои молию техникии шарикон зарур аст.
Эмомалӣ Раҳмон аз кишварҳои ҷаҳон даъват кард, ки барои омӯзиши пиряхҳои Тоҷикистон экспедитсияи фарогир ташкил шавад. "Тоҷикистон даъват мекунад, ки барои ҳифзи пиряхҳо тадбирҳои таъхирнопазири қатъӣ андешида шавад... Пешниҳод менамоям, ки Стратегияи глобалии ҳифзи пиряхҳо дар сатҳи ҷаҳонӣ таҳия карда шавад",-афзуд ӯ.
Раиси ҷумҳури Тоҷикистон дар ин ҳамоиш аз камбуди об дар кишвараш чизе нагуфт. Бо вуҷуди онки беш аз нисфи обҳои тозаи Осиёи Марказӣ дар Тоҷикистон ташаккул меёбад, то ҳол як қисми аҳолии кишвар бо оби тоза таъмин нестанд.
Браузери шумо HTML5-ро намешиносад
Эмомалӣ Раҳмон гуфт, “чора наандешем аҳвол бад мешавад”
Тибқи иттилои расмӣ, танҳо 66 дарсади аҳолии Тоҷикистон бо оби ошомиданӣ таъмин аст ва ҳар сол дар пайи селу обхезиҳо, даҳҳо нафар зарар мебинанд.
Амина Муҳаммад, муовини аввали Дабири кулли СММ дар ҳамоиши обшавии пиряхҳо дар Душанбе аз кишварҳои ҷаҳон даъват кард, ки сармоягузорӣ барои пешгирӣ аз тағйирёбии иқлимро бештар кунанд. Хонум Амина гуфт, зиёд кардани сармоягузорӣ метавонад аз як буҳрони башарӣ пешгирӣ кунад. "Ҳозир вақти иқдом аст, мо дигар вақти ба таъхир гузоштани онро надорем".
Муовини аввали Дабири кулли Созмони Милал аз обшавии босуръати пиряхҳо ва оқибатҳои бади он барои зиндагии миллионҳо нафар дар ҷаҳон нигаронӣ кард.
Тибқи омори СММ, солҳои 1975-2024 башарият шоҳиди бузургтарин талафоти пиряхҳо будааст. Дар ин давра зиёда аз 9 триллион тонна ях нобуд гардидааст. "Аз се як ҳиссаи пиряхҳо аз даст рафтаанд ва агар чора наандешем, ин раванд идома меёбад,”-гуфт муовини Дабири кулли СММ.
Амина Муҳамммад дар ҳамоиши Душанбе аз он нигаронӣ кард, ки аз даст додани пирхҳо, амнияти ғизоӣ ва суботи ҷомеаҳоро ба хатар рубарӯ мекунад.
Хулосаи суҳбати аксар ширкатдорони ҳамоиши Душанбе ин буд, ки барои пешгирӣ аз селу обхезӣ ва муҳимтар аз ин барои таъмини одамон бо оби тоза, ҷаҳон бояд ба масъалаи пешгирӣ аз ақибнишинии босуръати пиряхҳо таваҷҷуҳи ҷиддӣ кунад.
Намояндагони СММ мегӯяд, бар пояи Созишномаи Париж, кишварҳои имзогузор ӯҳдадор шудаанд, ки партобҳои газҳои гулхонаиро дар ҷаҳон коҳиш диҳанд, то дар дарозмуддат ҳарорати миёна дар сатҳи замин дар муқоиса бо сатҳи то замони саноатисозӣ дар нишондоди пасттар аз 2 дараҷа Селсия нигоҳ дошта шуда, талошҳои то ба 1,5 дараҷаи Селсия маҳдуд кардани ҳарорат тақвият дода шавад.
Конфронси байналмилалии оид ба ҳифзи пиряхҳо то 31 май идома мекунад. Мақомот дар Тоҷикистон мегӯянд, дар ҳамоиши Душанбе беш аз 2200 намоянда аз 65 кишвари аъзои Созмони Милал ва 70 созмони байнулмилалӣ ширкат хоҳанд кард. Дар миёни онҳо - нахуствазирони чанд кишвар ва ноибони президентҳо ҳам мебошанд. Интизор меравад дар поёни ин ҳамоиш Эъломияи Душанбе дар бораи пиряхҳо қабул шавад.